Posibleng bumaba sa P70 hanggang P80 ang presyo ng refined sugar sa mga palengke pagdating ng Nobyembre, ayon sa Sugar Regulatory Administration.

Paliwanag nila, nag-umpisa na kasi ang milling ng asukal sa Bacolod at malapit nang mag-full operation ang mga refinery nito.

"'Yung mataas na price sa palengke is not the fault of the farmer, the farmer has sold his last sugar last June, umpisa pa lang ulit kami benta ngayon," ani Pablo Azcona, planters' representative sa SRA.

Bago matapos ang Oktubre, inaasahang magsisimulang dumating ang 150,000 metric tons na inangkat sa pamamagitan ng Sugar Order No. 2.

Paliwanag ng SRA, malaking tulong ang inaangkat dahil katumbas ito ng 3 milyong 50 kilong bag ng asukal.

Iniutos na rin ni Pangulong Ferdinand Marcos, na tumatayong Agriculture Secretary sa bagong board ang pagpapataas ng sugar production.

Nanindigan ang board ng Sugar Regulatory Administration na bagamat 'tight' o limitado, meron pa ring sapat na supply ng asukal sa bansa. Nasa tig-mahigit 130,000 metric tons ang stock ng raw at refined sugar ng bansa ngayon, at tatagal pa ito ng dalawang buwan.

Samantala, sinisilip na rin ng Department of Agriculture ang umano'y oversupply ng luya sa Nueva Vizcaya.

Nasa P100 ang limang kilo o lumalabas na P20 kada kilo na lang ang luya sa lugar.

"Tinatapon na lang po kasi napakalayo nu'ng pinagtamnan saka pag binebenta namin sa merkado, lugi po kami kasi 'yung pamasahe from Communal to Bambang is napakamahal po tapos napakamura lang po 'yung luyang bili sa amin," anang anak ng luya farmer na si Ruth Bansian.

Paliwanag ng Department of Agriculture, Class B o Class C o 'yung tira sa unang ani ang bagsak-presyo.

Pero ang mga nauunang ani ay nabibili pa rin sa mas mataas na halaga.

"Ang ina-address natin ngayon how to process 'yung mga reject para maging powder pa rin, meron nang pinondohan ang DA," ani Region 2 Executive Director Narciso Edillo.

"Pagdating sa luya, nagkakaroon ng Kadiwa sa Region 2 kung saan binenta ang mga luya. We are closely coordinating with our regional field office pati ang municipal agriculturists para ma-anticipate ang ganitong problema," ani DA Undersecretary Kristine Evangelista.

-- Ulat ni Jervis Manahan, ABS-CBN News