MAYNILA -- Muling sumalang sa pagdinig ng Senate Committee on Public Information and Mass Media nitong Lunes ang panukalang Freedom of Information (FOI) bill, na naglalayong labanan ang disinformation at pagkalat ng fake news sa bansa.

• Marcos places FOI program under Office of the President; PCOO undergoes reorg

Hindi pa nagiging ganap na batas ang panukala dahil hindi pa aprubado ang counterpart version nito mula sa House of Representatives.

Present sa pagdinig ang mga kinatawan ng Presidential Communications Office (PCO), Philippine Information Agency (PIA), PNP, Comelec at iba pang stakeholders.

Ipinaliwanag ni committee chairman Sen. Robin Padilla kung bakit kailangang ipasa na bilang batas ang FOI.

Sabi ni Padilla, mas palalakasin ng batas na ito ang Executive Order No. 2 na inilabas sa ilalim ng Duterte administration noong July 2016.

Paliwanag pa ni Padilla, hindi na lang mga opisyal sa ilalim ng Executive Branch ng gobyerno ang masasakop ng FOI kapag naging ganap na itong batas.

Kabilang naman sa mga hindi saklaw ng FOI ang mga confidential information mula sa gobyerno tulad ng mga may kinalaman sa national security o defense, law enforcement, foreign affairs, presidential communications privilege, mga sensitibong impormasyon mula sa executive session ng Kongreso at iba pa.

Walang naging pagtutol sa panukalang FOI mula sa mga opisyal ng iba't ibang sangay ng gobyerno na dumalo sa pagdinig.

Sabi ni PCO Usec. Cherbett Karen Maralit, 100 percent ang kanilang suporta sa panukalang FOI.

• Marcos vows transparent, accountable government

“Ang amin pong ahensiya in-charge para maipatupad ang FOI at sa tulong po ng Kongreso, layunin po namin ay mapalawak pa ang FOI program sa ating bansa,” sabi ni Maralit.

Sabi pa ni Maralit, noong June 2023, nagkaroon pa ng International Conference of Information Commissioners kung saan naging panauhing pandangal si Pangulong Bongbong Marcos.

“Yung presensiya ni Presidente doon sa International Conference na yun speaks volume... Na-express ni Presidente ang kanyang suporta sa pag-push sa FOI sa ating bansa,” dagdag pa ni Maralit.

Tiniyak naman ni Comelec Commissioner George Garcia sa Senado na hindi nila iniipit ang mga dokumentong hinihingi ng publiko mula sa kanilang tanggapan.

Sabi ni Garcia, may ilang mga piling dokumento lang ang hindi agad-agad na mailalabas dahil sa usapin ng seguridad at integridad gaya ng balota.

Inanunsyo din ni Garcia ang planong paglalagay sa official Comelec website ng lahat ng Certificates of Candidacy o COC ng mga sasabay sa Barangay at Sangguniang Kabataan Elections o BSKE sa Okrube.

Sabi ni Garcia, bukod sa balota, hindi rin maaaring basta-basta ibigay ng Comelec sa publiko ang biometrics ng mga botante dahil sa sensitibong mga impormasyon na nilalaman nito at bilang pagsunod sa Data Privacy Law.

Binigyang diin naman sa Senado ng grupong Right to Know Right Now Coalition ang kahalagahan na walang kinikilingan ang mga opisyal na mamumuno sa FOI.

Sabi ni Atty. Eirene Aguila, isa sa mga convenors ng grupo na masugid na nagsusulong ng FOI, masyado nang matagal ang panukalang ito na hanggang ngayon ay hindi pa nagiging ganap na batas.

“Naniniwala po ang Right to Know Right Now Coalition na para magkaroon ng ganap na karapatan sa impormasyon, kinakailangan ang nangangasiwang body ay hindi po nasa ilalim ng kahit anong ahensiya. It’s not tied to a particular office that is controlled the head of that branch,” sabi ni Aguila.

Sabi pa ni Aguila, nasa taumbayan dapat ang accountability o pananagutan ng mga opisyal na mamamahala sa FOI at imporanteng walang kinikilingan at kinatatakutang opisyal ng gobyerno.