MAYNILA - Marami ang pwedeng gawin para maiwasan ang muling pag-apaw ng tubig sa ilog na nagdulot ng matinding pagbaha sa komunidad sa Cagayan Valley.

Ayon kay geologist Dr. Fernando Siringan, ang pagkabawas ng mga puno sa Marikina Watershed, ang pagka-expose ng lupa kaya kaunti na lamang ang nasisipsip na tubig, kasama pa ang nabawasang lupa dahil sa maling agricultural practices — ang mga ito ay nagtutulungan para mapalala ang pagbaha sa mga lugar.

“In the case of Cagayan, there is something that should have been done long time ago and that is the widening of the river channel in the area of Alcala all the way to Lal-lo,” pahayag ni Siringan sa panayam sa TeleRadyo Sabado ng umaga.

Watch more in iWantv or TFC.tv

Pero iba aniya ang pagpapaluwang sa pagpapalalim sa ilog kung saan kukutkutin, babawasan at palalaliman ito. Bale-wala umano ito dahil pag hupa ng baha mapupuno ulit ito ng sediments.

“Yung effort na ginawa natin sa pagpapalalim nabale-wala. There is a limit to the capacity of the river, yung palalim. Kailangan niya talaga yung palawak, kailangan nating mapabilis yung daloy niya palabas ng dagat,” sabi niya.

Dagdag niya na sa kaso ng Cagayan River, lalo na mula sa Lal-o hanggang Alcala, natural ang pagkipot o constriction ng river channel sa area.

“Marami kang tubig na bumababa sa 3 kabundukan ng Sierra Madre to the east, ang Caraballo to the south, at ang Cordillera to the West. At ang tubig nito pababa papuntang Cagayan Valley in different directions,” dagdag ni Siringan.

• Week after Ulysses, parts of Tuguegarao still flooded

Pagbaba sa ilog lahat yung aalpas pero pagdating dito sa Tupang, Alcala nasakal na yung channel. Makipot na yung channel.

Nagulat ang maraming residente sa mablis na pagtaas ng tubig baha sa kanilang lugar dahil na rin sa mga sunod-sunod na bagyo. Nakadagdag pa sa pagbaha ang pagpapakawala ng tubig sa Magat Dam.

“May ibang bagyo ang dumaan. Ang lupa by that time ay saturated na ang tubig. Ang ilog, mataas na bago pa man mag-umpisa si Ulysses kung kaya pagdating ng Ulysses parang nasobrahan na yung tubig na pababa,” sabi ni Siringan.

• Dam operator showed 'lack of anticipation' in Cagayan flooding: analyst

Dito rin umano papasok ang kahalagahan ng pagtatanim at pangangalaga sa mga puno sa mga watershed na may malaking tulong laban sa pagbaha.

Makakatulong din ang maraming puno sa panahon ng tag-ulan o tag-tuyot.

“Sa panahon ng madaming ulan, if you have a good forest cover, it can delay yung run off at mas maraming tubig ang pwede niyang masipsip. Mas napoprotektahan din ang lupa,” ani Siringan.