Jauhn Etienne Villaruel

'Gamot ba sa hika ang butiki?': Mga dapat tandaan kung ikaw ay may asthma

A woman wears a medical face mask as she and her child avoid fumes and smoke after a blaze that started around 1Pm and lasted till about 4pm razing the homes of some 150 families, affecting around 500 people in a residential compound along Quirino Avenue in Manila, June 21, 2017. Jonathan Cellona, ABS-CBN News

Article (news)

Smoke

ABS-CBN News

<div><span class="fr-img-caption fr-fic fr-dib" style="width:960px"><span class="fr-img-wrap"><img src="https://od2-image-api.abs-cbn.com/prod/editorImage/174652077406020170621-sanAndres-manila-Fire-H--7-JC.jpg" style="width:960px" class="fr-fic fr-dib"/><span class="fr-inner" style="text-align:left">Naka-face mask ang isang babae at kaniyang anak sa Maynila, June 21, 2017. Jonathan Cellona, ABS-CBN News/File</span></span></span></div><p>MAYNILA — Sa paggunita ng World Asthma Day ngayong Martes, isa-isang itinama ng pulmonologist na si Dr. Randy Joseph Castillo ang samu&#x27;t saring &quot;fake news&quot; tungkol sa hika. </p><div><a href="https://www.abs-cbn.com/life/03/12/19/kids-with-asthma-may-struggle-in-school-study">Kids with asthma may struggle in school: study</a></div><p>Itinakda ang World Asthma Day tuwing unang Martes ng Mayo.</p><p>Sa panayam ng Teleradyo Serbisyo kay Castillo, inilarawan nya ang hika bilang isang &quot;chronic at pangmatagalang kondisyon.&quot;</p><p>Dahil sa paninikip ng airway, ang taong may hika ay inuubo, kinakapos ng hininga at sumusikip ang dibdib kapag inaatake.</p><div><br/></div><div><span style="background-color:transparent"><strong>GUMAGALING BA ANG ASTHMA?</strong></span></div><div><span style="background-color:transparent"></span><span style="background-color:transparent"><br/></span></div><div><span style="background-color:transparent">&quot;Kung ang pasyente ay may asthma, habambuhay na niya itong dadalin, lalo na&#x27;t nagkakaroon kasi ng pamamaga or inflammation ng kanilang airway,&quot; sabi ni Castillo, na tagapagsalita rin ng Lung Center of the Philippines.</span></div><div><span style="background-color:transparent"><a href="https://www.abs-cbn.com/life/04/27/18/alamin-mga-sintomas-ng-hika-na-dapat-bantayan">ALAMIN: Mga sintomas ng hika na dapat bantayan</a></span></div><p>Gayunpaman, sinabi ni Castillo na may mga datos kung saan nawawala ang hika pagtungtong ng 7 years old.</p><p>Dahil pangmatagalang sakit ang hika, importanteng ma-manage ito.</p><p>&quot;Ang magma-matter na lang dito is papaano natin ito kokontrolin, so ganon naman kaganda ang mga gamot natin ngayon,&quot; aniya. </p><div><br/></div><div><strong>PAGKAIN NG BUTIKI</strong></div><div><br/></div><div><strong></strong><strong></strong></div><p>Isa sa mga sinasabing sinaunang gamot sa asthma ay ang pagkain umano ng butuki, pero hindi daw ito totoo sabi ni Castillo. </p><p>&quot;Laging tinatanong yan sa asthma forum. Wala naman talagang bisa yan. Of course, hindi natin madi-discount yung mga paniniwala ng ating ninuno, pero wala talagang direktang kemikal o component sa lizard that will [treat] asthma,&quot; aniya. </p><p>Giit ng doktor, wala pang naiimbentong gamot na tuluyang makapagpapawala ng hika. </p><div><br/></div><div><strong>TRIGGERS</strong></div><div><br/></div><p>Paliwanag ni Castillo, ang asthma ay maituturing na allergy.</p><p>&quot;Ang asthma sa baga ay bronchial asthma, ito ay nakapasok sa umbrella na tinatawag nating atopy, iba&#x27;t ibang uri ng allergy.&quot;</p><p>Narito ang ilang maituturing na triggers ng asthma: </p><p>• dumi sa hangin</p><p>• usok ng sigarilyo</p><p>• usok mula tambutso</p><p>• matatapang lang na amoy tulad ng pabango o kemikal </p><p>• molds o amag</p><p>• paiba-ibang panahon</p><p>• balahibo ng hayop</p><p>Sabi ni Castillo, ilan lang ito sa karaniwang triggers ng asthma at iba-iba ito sa kada taong may hika.</p><p>&quot;Sa mga pasyenteng may sensitibong airways, konting amoy lang o langhap sa polusyon o maruming hangin, inaatake sila,&quot; aniya.</p><div><br/></div><div><strong>CONTROLLER AT RELIEVER</strong></div><div><br/></div><p>Sabi ni Castillo, maikakategorya sa dalawa ang gamutan sa asthma: controller at reliever.</p><div><a href="https://www.abs-cbn.com/life/01/12/23/asthma-study-sparks-debate-about-safety-of-cooking-with-gas">Asthma study sparks debate about safety of cooking with gas</a></div><p>Ang mga controller ay yung mga gamot, karaniwang inhaler, na regular na ginagamit ng pasyente. Ginagamit ito sa partikular na oras kahit hindi inaatake ng asthma.</p><p>Ang reliever ay yung mga gamot na ginagamit kapag inaatake na ng asthma. </p><p>&quot;On top of the maintenance meds, kapag ang pasyente nakaramdam ng hirap at hindi pa due dose ng kanilang maintenance meds, pwede silang mag-inhaler,&quot; sabi ni Castillo. </p><p>Ang mga gamot sa asthma ay madalas mayroong corticosteroids, na mabisang anti-inflammatory medication.</p><p>&quot;Ang backbone ng treatment ng asthma ay inhaled corticosteroids o pang-alis ng pamamaga,&quot; aniya.</p><p>Isinusulong rin ni Castillo na gawing mas accessible ang mga inhaler. </p><p>&quot;Gawin nating accessible ang inhaled treatment. Gone are the days na gumagamit tayo ng tableta, ngayon talaga ina-advocate natin ang inhaled treatments tulad ng inhalers, nebulizers,&quot; aniya.</p><p>Paalala ng doktor sa mga may hika, ang sakit na ito ay nakamamatay pa rin kaya&#x27;t ugaliing agapan ang atake nito. </p><p>&quot;Alamin natin ang ating mga trigger. Gamitin ang maintenance meds, dalhin ang rescue inhalers. Huwag balewalain ang mga sintomas.&quot;</p><div><br/></div><div><strong>KAUGNAY NA VIDEO: </strong></div><div><span class="fr-video fr-deletable fr-fvc fr-dvb fr-draggable" contenteditable="false" draggable="true"><iframe width="640" height="360" src="https://www.youtube.com/embed/N02cdgvzWyE?&amp;wmode=opaque&amp;rel=0" frameBorder="0" allowfullscreen="" class="fr-draggable"></iframe></span><br/></div>

<p>Isa sa mga sinasabing sinaunang gamot sa asthma ay ang pagkain umano ng butuki. </p>