Joselito Malig

Article (news)

ABS-CBN News

<p>MANILA — Niadtong Oktubre 14, gipahibalo ni Ombudsman Jesus Crispin Remulla ang pagluwag sa pag-access sa Statements of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) sa mga opisyal sa gobyerno aron mapalambo ang katin-awan sa pamalaod.</p><p>Ang pagbalik sa access sa publiko sa SALN nahitabo taliwala sa mga imbestigasyon bahin sa bilyon-bilyong pisong isyu sa flood control ug human sa mando ni Presidente Ferdinand Marcos Jr. nga ipaubos sa lifestyle checks ang tanang opisyal sa gobyerno.</p><p>Sa panahon sa Duterte administration, lisud na ang pagkuha og kopya sa SALN human ipatuman ni kanhi Ombudsman Samuel Martires ang hugot nga mga lagda, lakip ang pagkinahanglan og pagtugot gikan sa SALN filer.</p><p>Karon nga giablihan na pag-usab ang public access sa SALN, unsa man ang angay natong mahibaloan bahin niini, ug giunsa kini makatabang sa pagbatok sa korapsyon?</p><p>Ang tanang opisyal ug empleyado sa gobyerno gikinahanglan sa balaod nga ipadayag ang ilang assets, liabilities, ug net worth, apil na ang ilang pinansyal ug negosyo nga interes, lakip ang sa ilang kapikas sa kinabuhi ug mga anak nga wala pa&#x27;y 18 anyos ug wala magminyo.</p><p>Kinahanglan usab nilang ilista ang mga igsoon o paryente nga nagserbisyo sa gobyerno hangtod sa ika-upat nga lebel sa pagkaparyente o affinity.</p><p>Ang pagpasa sa SALN gimandato sa 1987 Constitution ug duha ka balaod: Republic Act 6713 o Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees ug Republic Act 3019 o Anti-Graft and Corrupt Practices Act.</p><p>Ang mga kawani sa gobyerno mopasa sa ilang SALN matag tuig ngadto sa tukmang ahensya nga tigdumala niini.</p><p>Ang duha pa ka higayon diin kinahanglan magsubmit og SALN ang usa ka opisyal mao ang sulod sa 30 ka adlaw pagkahuman mosulod sa katungdanan ug sulod sa 30 ka adlaw pagkahuman mobiya sa serbisyo.</p><div>  </div><div><strong>UNSAON PAGGAMIT SA SALN ARON MAHIBAW-AN ANG POSIBLENG KORAPSYON</strong></div><p>Sumala ni Atty. Noel del Prado, co-host sa legal advice show nga &quot;Hello Attorney&quot; sa DZMM, ang SALN usa ka epektibong himan aron masiguro nga ang mga opisyal sa gobyerno nagserbisyo uban sa integridad.</p><p>&quot;Dapat hindi ka nagkakaroon ng conflict of interest o kaya outright graft and corruption,&quot; iyang giingon.</p><p>Makatabang ang SALN sa mga imbestigador ug publiko sa pagpangita og timailhan sa unexplained wealth pinaagi sa pagtandi sa gipang-deklarar nga mga kabtangan — lakip ang real ug personal properties — sa ilang legal nga kita, negosyo, o panulondon, matod pa ni Del Prado nga kaniadto nagtrabaho sa graft investigation ug prosecution officer sa Office of the Ombudsman.</p><p>Pananglitan, kon ang usa ka opisyal moingon nga adunay siyay net worth nga P1 bilyon, kinahanglan makita sa iyang SALN ang lig-on nga basihanan niini — sama sa legal nga negosyo nga gigikanan sa iyang kabtangan, iyang dugang nga pahayag sa ABS-CBN News.</p><p>&quot;Dapat makita doon lahat ng iyong lawful income... at lahat ng iyong explainable wealth kasi ang kaso dito ay unexplained wealth,&quot; dugang ni Del Prado.</p><p>Si beteranong journalist Malou Mangahas, co-founder sa Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ), nga dugay nang nagmonitor sa SALN sa mga opisyal sa gobyerno, miingon sa ANC nga daghang political families sa Pilipinas ang nagtago sa ilang bahandi pinaagi sa ilang mga anak ug paryente.</p><p>Ang imbestigasyon sa PCIJ niadtong 2000 bahin kang kanhi Presidente Joseph Estrada nagpadayag nga wala niya gi-report sa iyang SALN ang milyon-milyong pisong kantidad sa mga negosyo nga nalambigit kaniya, sa iyang asawa, ug mga kauban, ug nga dili angay ang iyang gi-deklarar nga net worth kumpara sa iyang tinuod nga natipon nga bahandi.</p><div> </div><div><strong>ANG MGA ASSET SA GAWAS SA NASUD KINAHANGLANG IDEKLARA</strong></div><p>Gikinahanglan usab nga ideklara sa mga opisyal sa gobyerno ang ilang mga kabtangan sa sulod o gawas sa Pilipinas, ug kung gigamit ba kini sa negosyo o komersiyo, sumala sa Civil Service Commission.</p><p>&quot;Hindi nagdi-distinguish ang batas between saan &#x27;yan located, whether abroad &#x27;yan or dito &#x27;yan sa Pilipinas, lahat idedeklara mo &#x27;yan,&quot; matod ni Del Prado.</p><p>Nagpasidaan usab siya nga ang bakak o sayop nga deklarasyon sa SALN mahimong moresulta sa kaso nga perjury. Ang maayo nga pamaagi: &quot;kung nagduha-duha ka, ideklara.&quot;</p><p>Niadtong 2012, si Renato Corona gi-impeach isip chief justice tungod sa kapakyasan nga ipadayag ang tanan niyang asset sa iyang SALN, samtang si Maria Lourdes Sereno natangtang sa serbisyo isip chief magistrate niadtong 2018 pinaagi sa quo warranto petition tungod sa iyang kapakyasan nga magsubmit og mga SALN samtang nagtudlo sa University of the Philippines.</p><div> </div><div><em>Klik diri para sa <a href="https://www.abs-cbn.com/news/nation/2025/10/24/-what-is-in-a-saln-and-how-is-it-used-to-fight-corruption-1208" rel="noopener noreferrer" target="_blank">English nga bersyon</a> aning artikulo.</em></div><div><br/></div><div><span class="fr-video fr-deletable fr-fvc fr-dvb fr-draggable" contenteditable="false" draggable="true"><iframe width="640" height="360" src="https://www.youtube.com/embed/aj2szs7MMsA??si=v5qBJ6T3luqSrR-t&amp;wmode=opaque&amp;rel=0" frameBorder="0" allowfullscreen="" class="fr-draggable"></iframe></span><br/></div>

<p>Unsa ang naa sa SALN, ug giunsa kini pag-gamit aron batukan ang korapsyon?</p>

What is in a SALN, and how is it used to fight corruption? (Bisaya)

News

Entertainment

Lifestyle

Sports

Metro.Style

More

Traffic

Manila

Horoscope

Nation

What is in a SALN, and how is it used to fight corruption? (Bisaya)

ABS-CBN News

Published Oct 24, 2025 06:45 PM PHT

|

Updated Oct 24, 2025 07:19 PM PHT

Read More:

SALN

explainer

Bisaya

graft

corruption

flood control

ABS-CBN is the leading media and entertainment company in the Philippines, offering quality content across TV, radio, digital, and film. Committed to public service and promoting Filipino values, ABS-CBN continues to inspire and connect audiences worldwide.

Corporate

Investors

Governance

International Distribution

Corporate

Governance

Investors

International Distribution

NPC Seal of Registration

Privacy Policy

AI Policy

Terms of Service

Advertise with Us

© 2025 ABS-CBN Corporation. All Rights Reserved.

NPC Seal of Registration

Privacy Policy

Terms of Service

AI Policy

Advertise with Us

© 2025 ABS-CBN Corporation. All Rights Reserved.

NPC Seal of Registration

Privacy Policy

Terms of Service

AI Policy

Advertise with Us

© 2025 ABS-CBN Corporation. All Rights Reserved.