FACT CHECK: Walang aktibong bulkan sa ilalim ng dagat malapit sa Hinatuan, Surigao del Sur

Hindi totoo na may limang aktibong bulkan sa ilalim ng dagat sa baybayin ng Hinatuan sa Surigao del Sur. Taliwas ito sa sinasabi sa larawang kumakalat sa social media.

Ang larawan na ishinare sa isang Facebook post ay nagpapakita ng mapa na may location pin ng diumano’y mga bulkang malapit sa Hinatuan. Nakalapat dito ang tekstong “ginoo tabang 5 ka buok man deay ning Bulkan dool sa Hinatuaan!” (Panginoon, tulungan mo kami, may lima palang bulkang malapit sa Hinatuan!)

Ang post ay ishinare isang araw matapos tumama ang magnitude 7.4 na lindol sa baybayin ng Hinatuan noong Disyembre 2, 2023. Sinundan ang lindol ng ilan pang aftershock.

Sa panayam ng ABS-CBN Fact Check Team, nilinaw ni Kenneth Remo, project technical aide sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs), na ang kumakalat na larawan ay nagpapakita ng “placemark ng earthquake locations at hindi [ng] volcanoes.”

Sa isang primer na inilabas sa website ng Phivolcs noong Disyembre 3, sinabi ng ahensiya na ang Leonard Kniaseff Volcano sa Davao del Norte ang pinakamalapit na aktibong bulkan sa Hinatuan. Ito ay matatagpuan humigit-kumulang 110 kilometro sa timog ng nasabing bayan.

Base sa datos ng Phivolcs, walo sa 24 na aktibong bulkan sa Pilipinas ay makikita sa Mindanao. Bukod sa Leonard Kniaseff Volcano, ang mga ito ay Bud Dajo sa Sulu, Hibok-Hibok sa Camiguin, Makaturing sa Lanao del Sur, Matutum sa South Cotabato, Musuan/Calayo sa Bukidnon, Parker sa South Cotabato, at Ragang sa Lanao del Sur/Cotabato.

Ayon sa primer ng Phivolcs, tectonic ang pinagmulan ng pagyanig sa Hinatuan. Wala itong kaugnayan sa aktibidad ng bulkan.

Ang tectonic na lindol ay dulot ng malakas na paggalaw ng tectonic plate, o ang malalaking tipak ng lupa na bumubuo sa crust ng Earth.

Bagama’t hindi volcanic activity ang sanhi ng lindol noong Disyembre 2, sinabi ng Phivolcs na patuloy ang pagbabantay nito sa mga lindol na maaaring dulot ng aktibidad ng Leonard Kniaseff Volcano at ng iba pang kalapit na aktibong bulkan.

Paalala ng Phivolcs, huwag basta-basta maniniwala sa mga nakikita sa social media.

“Always check yung official social media accounts ng Phivolcs kasi daily naman po kami nagre-release ng earthquake information. Doon sa earthquake information, included doon yung graphics at maps,” paliwanag ni Remo.

Sa tala ng National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDDRMC), nagkaroon na ng 7,001 aftershocks noong Disyembre 11 mula nang mangyari ang lindol.

Umabot na rin sa 177,683 na pamilya o 709,752 na indibidwal ang napektuhan ng pagtama ng lindol.

Sa huling tala ng ABS-CBN Fact Check Team, ang Facebook post ay mayroong 1,316 likes at i-shinare ng 6,680 na beses. Ang Facebook user na nagpost ay mayroong 2,900 followers.

- with research from Queenie N. Dalawampu, ABS-CBN Investigative and Research Group Intern